Portal DOM a otwarte dane o nieruchomościach: przyszłość rynku w świetle nowych regulacji

Z tego artykułu dowiesz się o:

• jakie zasady będą obowiązywać w korzystaniu z portalu DOM,
• jakie alternatywne rozwiązanie proponują posłowie Polski 2050,
• jakie korzyści płyną z obydwu propozycji dla przejrzystości rynku nieruchomości.

Odsłuchaj artykuł:

Rząd przyjął projekt ustawy, który zakłada utworzenie portalu o nazwie DOM (Dane o Obrocie Mieszkaniami), który ma dostarczać dane dotyczące cen transakcyjnych nieruchomości z rynku pierwotnego oraz wtórnego. Celem tego rozwiązania jest stworzenie narzędzia, które pozwoli użytkownikom na uzyskanie uśrednionych informacji o cenach mieszkań i domów w Polsce. Portal ma być pomocą w monitorowaniu trendów cenowych na rynku nieruchomości, oferując ogólnodostępne dane na temat średnich cen w określonym czasie i na określonym terytorium. Warto zaznaczyć, że dane te będą dotyczyć wyłącznie średnich cen, a nie konkretnych transakcji, co oznacza, że portal nie udostępni użytkownikom informacji o tym, ile zapłacono za poszczególne nieruchomości. Dzięki temu osoby poszukujące nowych mieszkań na sprzedaż lub inwestorzy będą mogli uzyskać ogólny obraz cen w interesującym ich obszarze.

Jakie zasady będą obowiązywać w korzystaniu z portalu?

Portal DOM ma oferować dane w oparciu o różnorodne parametry, takie jak rodzaj rynku (pierwotny lub wtórny), typ nieruchomości (mieszkanie czy dom), powierzchnia użytkowa, liczba pokoi, czy też kondygnacja. Użytkownicy będą mogli przeszukiwać bazę danych na podstawie różnych kryteriów, takich jak lokalizacja, która może obejmować nawet konkretną ulicę, a także czas, sięgający maksymalnie dwóch lat wstecz. Dane będą prezentowane w formie uśrednionych cen, co ma na celu zapewnienie szerokiej perspektywy na temat ogólnych trendów rynkowych w określonym czasie.

Jednakże, istotnym ograniczeniem w korzystaniu z portalu będzie konieczność posiadania co najmniej sześciu transakcji dokonanych przez różnych nabywców. Tylko wtedy możliwe będzie przedstawienie średniej ceny nieruchomości w danym obszarze. Oznacza to, że dane dotyczące transakcji dokonanych przez jedną osobę lub na niewielkiej liczbie nieruchomości nie będą dostępne, co ma zapewnić większą rzetelność i anonimowość prezentowanych danych. W przypadku sprzedaży mieszkań w obrębie niewielkich obszarów, może to stanowić ograniczenie w dostępie do szczegółowych informacji.

Jakie wyzwania wiążą się z realizacją portalu DOM?

Projekt ustawy przewiduje, że portal DOM zacznie funkcjonować za około 20 miesięcy od ogłoszenia ustawy, a jego wdrożeniem zajmie się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Fundusz ten będzie również odpowiedzialny za dalsze utrzymanie portalu. Choć projekt jest zdecydowanie krokiem ku transparentności rynku nieruchomości, pojawiają się pytania o jakość gromadzonych danych oraz o ich realną użyteczność. W szczególności wątpliwości budzi kwestia liczby dostępnych transakcji, co może wpłynąć na dokładność przedstawianych średnich cen. Ponadto, portal będzie zawierał jedynie dane uśrednione, co może ograniczyć możliwość dokładnej analizy rynku w odniesieniu do indywidualnych przypadków. W kontekście nowych mieszkań, ważne będzie zapewnienie, by portal rzeczywiście odzwierciedlał zmiany na rynku nieruchomości, które mogą mieć wpływ na ceny ofertowe.

Jakie alternatywne rozwiązanie proponują posłowie Polski 2050?

Równocześnie z projektowaną ustawą o portalu DOM, posłowie z ugrupowania Polska 2050 zgłosili projekt mający na celu zniesienie opłat za dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości, bazy danych gromadzącej informacje o transakcjach nieruchomościowych, przekazywanych przez notariuszy do starostw. Rejestr ten ma na celu umożliwienie wglądu w ceny transakcji nieruchomości, jednak jego funkcjonowanie jest często krytykowane z powodu niekompletności i braku aktualności danych. W tej chwili dane są wprowadzane z opóźnieniem, a sama baza jest daleka od pełnej.

Propozycja posłów Polski 2050 zakłada, że dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości będzie bezpłatny, co umożliwi szerszy dostęp do bardziej szczegółowych informacji o cenach nieruchomości. Poparcie dla tej inicjatywy w internetowych konsultacjach społecznych było bardzo wysokie, co wskazuje na rosnącą potrzebę dostępu do rzetelnych i aktualnych informacji rynkowych. Propozycja została już skierowana do Komisji Infrastruktury, co daje szansę na dalszy rozwój tego projektu.

Jakie będą efekty alternatywnego rozwiązania?

Przedstawiony przez posłów Polski 2050 projekt miałby na celu zwiększenie przejrzystości rynku nieruchomości i umożliwienie bardziej precyzyjnej analizy cen transakcyjnych. O ile portal DOM dostarczałby jedynie danych uśrednionych, Rejestr Cen Nieruchomości miałby zapewnić dostęp do pełniejszych, choć wciąż niekompletnych, informacji. Umożliwiłby on uzyskanie pełniejszych danych o poszczególnych transakcjach, co mogłoby stanowić cenne narzędzie dla osób poszukujących konkretnych informacji o rynku nieruchomości. Jednakże, podobnie jak w przypadku portalu DOM, kluczowe pozostaje pytanie o czas wprowadzania i jakość danych, które mogą mieć istotny wpływ na wiarygodność uzyskiwanych informacji.

Jakie korzyści płyną z obydwu propozycji?

Obie inicjatywy zarówno portal DOM, jak i projekt otwarcia dostępu do Rejestru Cen Nieruchomości – mają na celu poprawienie przejrzystości rynku nieruchomości w Polsce. Dzięki tym rozwiązaniom użytkownicy zyskają lepszy wgląd w ceny transakcyjne, co umożliwi im podejmowanie bardziej świadomych decyzji. Uśrednione dane dostępne w portalu DOM pozwolą na ocenę ogólnych trendów rynkowych, natomiast pełniejsze dane z Rejestru Cen Nieruchomości mogą przyczynić się do dokładniejszej analizy poszczególnych transakcji. Mimo to, aby obydwa projekty w pełni spełniały swoje zadania, kluczowe będzie zapewnienie pełnej aktualności i kompletności danych oraz dostęp do nich w sposób przejrzysty i łatwy w użytkowaniu.

Podsumowanie

Rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu portalu DOM, który ma dostarczać uśrednione dane o cenach transakcyjnych nieruchomości w Polsce, obejmujące rynek pierwotny i wtórny. Portal będzie umożliwiał analizę cen w zależności od lokalizacji, rodzaju nieruchomości oraz innych parametrów, ale tylko w przypadku co najmniej sześciu transakcji w danym obszarze. W odpowiedzi na projekt, posłowie Polski 2050 zaproponowali zniesienie opłat za dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości, co miałoby umożliwić dokładniejszą analizę rynku nieruchomości, choć nadal z wyzwaniami dotyczącymi jakości danych.