Czy ustawa o jawności cen mieszkań spełni swoje założenia?
Na nadchodzącym posiedzeniu Senatu, zaplanowanym na 14-15 maja, rozpatrzona zostanie nowa ustawa mająca na celu zwiększenie przejrzystości na rynku mieszkaniowym. Jej głównym celem jest zapewnienie jawności cen mieszkań oferowanych przez deweloperów. Nowelizacja ustaw o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego i domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, uchwalona 24 kwietnia, była inicjatywą posłów Polski 2050. Choć jej twórcy podkreślali ochronę nabywców przed nieuczciwymi praktykami deweloperów, istnieją wątpliwości co do skuteczności jej wdrożenia.
Dlaczego ujawnianie cen obejmie tylko część rynku?
Jak wskazuje Polski Związek Firm Deweloperskich (PZFD), nowa ustawa obejmuje jedynie ceny gotowych mieszkań, co stanowi zaledwie 12% rynku pierwotnego. W praktyce oznacza to, że większość ofert deweloperów, dotyczących lokali w budowie, nie będzie musiała spełniać wymogów dotyczących jawności cen. Portal Tabelaofert.pl wskazuje, że z ponad 73 tys. ofert mieszkań w największych miastach Polski, jedynie około 9 tys. dotyczy gotowych lokali.
Czy wszystkie umowy dotyczące mieszkań są takie same?
Warto zauważyć, że deweloperzy zawierają z klientami różne rodzaje umów. Oprócz umowy deweloperskiej, dotyczącej budynków w budowie, istnieją także umowy przeniesienia własności oraz umowy przedwstępne, odnoszące się do wybudowanych budynków. W praktyce większość ofert deweloperów dotyczy budynków w budowie, które nowa ustawa nie obejmie. Podobnie jak opinie Sądu Najwyższego oraz Krajowej Izby Radców Prawnych, krytykujące tę lukę prawną, wskazują na niekompletność przepisów.
Jakie będą konsekwencje za niewłaściwe ujawnianie cen?
Nowa ustawa nakłada na deweloperów obowiązek publikowania cen mieszkań na swoich stronach internetowych, ale wprowadza także dodatkowe wymagania. Na przykład, przedsiębiorca z innej branży, który kupi mieszkanie od dewelopera, będzie musiał ujawnić cenę na stronie internetowej dewelopera. Co więcej, ceny mają być także publikowane na rządowym portalu dane.gov.pl. Wymaga to codziennego przesyłania informacji do resortu cyfryzacji, jednak brak szczegółowych wytycznych może prowadzić do trudności w realizacji tego obowiązku.
Czy wprowadzenie nowych przepisów odbywa się zbyt szybko?
Wprowadzenie ustawy w życie już miesiąc po jej ogłoszeniu budzi wątpliwości wśród deweloperów. Krótki okres przejściowy może nie zapewnić wystarczającego czasu na przygotowanie się do nowych wymogów, co może prowadzić do nieścisłości w ich realizacji.
Czy nowe przepisy rzeczywiście zwiększą przejrzystość na rynku?
Pomimo dobrych intencji projektodawców, eksperci wskazują, że nowa ustawa może nie osiągnąć zamierzonych celów. Przemysław Dziąg z PZFD zauważa, że legislacja nie uwzględnia specyfiki rynku mieszkaniowego oraz różnorodności umów zawieranych przez deweloperów. Eksperci podkreślają, że choć jawność cen w ofertach deweloperów jest pożądana, to nowa ustawa może nie wystarczyć, by skutecznie rozwiązać problem braku transparentności na rynku.
