Pałace, dwory, mieszkania w kamienicach – to tylko niektóre z niezwykłych nieruchomości zabytkowych, których niepowtarzalny wygląd i atmosfera wzbudzają miłość od pierwszego spojrzenia. Zanim jednak podejmiesz decyzję o zakupie takiej nieruchomości, warto dowiedzieć się, jakie obowiązki i ograniczenia wiążą się z jej posiadaniem. Oto, co musisz wiedzieć, jeśli zdecydujesz się na nieruchomość wpisaną do rejestru zabytków.
Nieruchomości zabytkowe – o co chodzi? W Polsce nieruchomości zabytkowe podlegają ochronie, a można wyróżnić cztery rodzaje ochrony, które mogą być na nie nałożone. Najbardziej podstawową i restrykcyjną formą ochrony jest wpisanie ich do rejestru zabytków. Oprócz tego, nieruchomości zabytkowe mogą być uznane za pomnik historyczny lub być częścią tworzonego parku kulturowego. Ostatnią formą ochrony jest wpisanie ich do gminnej ewidencji zabytków, przy czym obiekty znajdujące się w tej ewidencji powinny być uwzględnione w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, aby podlegać ochronie.
Wpis do rejestru zabytków – jakie to ma konsekwencje? Uznanie nieruchomości za zabytek i jej wpisanie do rejestru zabytków zapewnia ochronę prawną, co oznacza, że narusza prawo własności. Nakłada również na właściciela pewne obowiązki:
- Zabezpieczenie i utrzymanie zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie.
- Używanie zabytku w sposób, który zapewni jego trwałe zachowanie wartości.
- Zapewnienie możliwości naukowego badania i dokumentowania zabytku.
Właściciel nie może dowolnie zmieniać budynku ani przeprowadzać remontów bez odpowiednich zezwoleń lub konsultacji z regionalnym konserwatorem zabytków.
W niektórych przypadkach wpisanie do rejestru zabytków może wiązać się z prawem pierwokupu dla gminy, co może opóźnić proces sprzedaży nieruchomości. Informacja na ten temat powinna być zawarta w księdze wieczystej, podobnie jak informacja o wpisie do rejestru zabytków. Te informacje powinny znajdować się w dziale III księgi wieczystej.
Wpis do gminnej ewidencji zabytków – czy to problem? Jak już wspomniano, wpis do rejestru zabytków musi być odzwierciedlony w księdze wieczystej, więc właściciel jest świadomy szczególnej ochrony, jaką objęta jest jego nieruchomość. Jednak w przypadku wpisu do gminnej ewidencji zabytków sytuacja wygląda nieco inaczej. Tego typu informacji nie znajdziemy w księdze wieczystej, ale można je znaleźć w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wpis do gminnej ewidencji ma charakter zarządzenia, a nie decyzji administracyjnej, więc właściciel nieruchomości może nie zdawać sobie sprawy z tego, że jego nieruchomość została wpisana do gminnej ewidencji zabytków. Wpis do gminnej ewidencji zabytków nie niesie ze sobą dodatkowych obowiązków związanych z ochroną wartości historycznej zabytku, ale w przypadku konieczności uzyskania pozwolenia na budowę wymaga konsultacji z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Zabytkowe nieruchomości – korzyści
Znając już formalne aspekty dotyczące nieruchomości zabytkowych, warto zastanowić się nad korzyściami, jakie niesie za sobą taki zakup. Bez wątpienia nabywanie nieruchomości zabytkowej pozwala na codzienne zanurzenie się w historii i zamieszkanie w domu z "duszą", której trudno szukać w nowoczesnych budynkach. Jeśli nieruchomość jest nabywana w celach komercyjnych, na przykład jako pensjonat lub hotel, jej historyczne tło stanowi dodatkowy magnes przyciągający klientów.
Znając już formalne aspekty dotyczące nieruchomości zabytkowych, warto zastanowić się nad korzyściami, jakie niesie za sobą taki zakup. Bez wątpienia nabywanie nieruchomości zabytkowej pozwala na codzienne zanurzenie się w historii i zamieszkanie w domu z "duszą", której trudno szukać w nowoczesnych budynkach. Jeśli nieruchomość jest nabywana w celach komercyjnych, na przykład jako pensjonat lub hotel, jej historyczne tło stanowi dodatkowy magnes przyciągający klientów.
Dużą zaletą wielu nieruchomości zabytkowych jest ich lokalizacja. W dużych miastach są one często położone w centrum, uważanym za najbardziej prestiżowe miejsce. Poza miastem natomiast zabytkowe nieruchomości często znajdują się w malowniczych okolicach, otoczone parkami z wiekowymi drzewami. Często są to duże działki, na których oprócz głównego budynku można znaleźć budynki gospodarcze lub inne budynki dawniej wykorzystywane przez służbę. Niektóre z tych budynków można zaadaptować na dodatkowe mieszkania, garaże, siłownię, salę zabaw lub domowe kino.
Dużą wartość dodaną nieruchomości zabytkowych stanowi także ich przestronność. Większość z nich posiada duże, wysokie pomieszczenia, które różnią się od współczesnych standardów mieszkalnych. Dzięki temu wnętrza są jasne i przestronne, co wpływa korzystnie na komfort mieszkańców.
Nieruchomości zabytkowe – wady
Pomimo wielu zalet, zakup nieruchomości zabytkowej wiąże się również z pewnymi wadami. Jedną z najważniejszych jest wysoki koszt utrzymania takiej nieruchomości, zwłaszcza jeśli jest w złym stanie technicznym. Przywrócenie jej dawnej świetności może wymagać znacznych nakładów finansowych, a niektórzy właściciele zabytków mówią nawet o "studni bez dna".
Dodatkowym problemem może być konieczność prowadzenia trudnych rozmów z konserwatorem zabytków. Właściciel musi uzgodnić nie tylko poważne remonty, ale również mniejsze prace budowlano-remontowe. Konserwator może narzucić określony kolor elewacji czy wygląd klamki w drzwiach wejściowych, jeśli uważa to za istotne dla zachowania historycznego charakteru nieruchomości.
Warto również wspomnieć, że posiadanie nieruchomości zabytkowej może wiązać się z możliwością uzyskania pomocy finansowej z budżetu państwa lub fundacji zajmujących się ochroną zabytków w danym regionie. To może częściowo zmniejszyć koszty inwestycji i remontu, co jest ulgą dla właściciela nieruchomości.
Wszystkie wymienione wady sprawiają, że w niektórych sytuacjach trudno może być znaleźć nabywcę dla takiej nieruchomości. Wysoka cena, często wynikająca z powodów sentymentalnych, może znacznie odbiegać od rzeczywistości rynku nieruchomości, co utrudnia znalezienie zainteresowanego inwestora.
Sprawdź ofertę domów i mieszkań
Redakcja Tabelaofert.pl
Sprawdź ofertę domów i mieszkań
Redakcja Tabelaofert.pl
